Κιρσοί

 

 

 

 

 

Τι είναι οι κιρσοί;

Το φλεβικό σύστημα που βρίσκεται στην επιφάνεια των άκρων και αποτελείται από την μείζονα και ελάσσονα σαφηνή, έχει μικρή υποστηρικτική βοήθεια από το δέρμα.

Φυσιολογικά οι βαλβίδες των φλεβών χρησιμεύουν για την προστασία των φλεβών από την αυξημένη πίεση που προκαλείται από την όρθια θέση του ανθρώπινου σώματος.

Όταν οι βαλβίδες καταστραφούν ή απουσιάζουν τότε το αίμα ρέει προς τα κάτω. Αυτό προκαλεί την επιμήκυνση και την διαπλάτυνση των φλεβών, με αποτέλεσμα να φαίνονται εντονότερα κάτω από το δέρμα και να προεξέχουν. Έτσι οι φλέβες δημιουργούν οφιοειδή πορεία.

Η ποσότητα του αίματος που παλινδρομείται μέσα στην φλέβα μπορεί να φτάσει και το 30% του όγκου του αίματος που κυκλοφορεί στο πόδι ανά λεπτό.

Στην Ελλάδα υποφέρουν απο κιρσούς το 35-40% των γυναικών, ένω περίπου 20-25% των ανδρών.

 

Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν τους κιρσούς;

Οι κυριότερες αιτίες εμφάνισης κιρσών είναι:

• Γονιδιακή προδιάθεση
• Φύλλο
• Εγκυμοσύνη
• Παχυσαρκία
• Ορθοστασία
• Ψηλά τακούνια
• Kαθίστικη ζωή
• Έκθεση στον ήλιο
• Ηλίκια
• Αντισύλληψη και ορμονικές θεραπείες
• Εργασία
• Δυσκοιλιότητα
• Ακινήσια
• Πλατύποδια

Το ποσοστό εμφάνισης των κιρσών στους άνδρες και στις γυναίκες είναι σχεδόν το ίδιο. Έχουμε όμως μια αύξηση στο γυναικείο πληθυσμό λόγω εγκυμοσύνης.

Τι συμπτώματα προκαλεί η πάθηση των κιρσών;

Τα πιο συχνά συμπώματα της πάθησης των κιρσών είναι ο πόνος και η φαγούρα ιδιαίτερα μετά από ορθοστασία, οι κράμπες, το οίδημα, η αίσθηση βάρους καθώς και οι αλλοιώσεις στην φυσιολογική χροιά του δέρματος.

Ένα ποσοστό ασθενών με την πάθηση των κιρσών δεν έχουν συμπτώματα. Γι αυτό κι επισκέπτονται τον αγγειοχειρούργο όταν βρίσκονται σε προχωρημένη κατάσταση.

Παρόμοια συμπτώματα μπορούν να έχουν και άλλες παθήσεις, όπως οι ρευματοειδείς αρθρήτιδες, οι αρθραλγείες, οι νευραλγείες κτλ.

Μετά από μια κλινική εξέταση και με τη βοήθεια των υπερήχων μπορεί να γίνει διάγνωση αν τα συμπτώματα προέρχονται από φλεβική ανεπάρκεια.

 

Συμπτώματα κιρσών

• Καύσος στα κάτω άκρα
• Αίσθηση βάρους
• Κνησμός
• Πόνος
• Κράμπες
• Οίδημα

 

Πώς γίνεται η διάγνωση των κιρσών;

Με την κλινική εξέταση και ανάλογα με την φύση και την έκταση του προβλήματος μπορούν να γίνουν διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις, γεγονός που εξαρτάται από το στάδιο που βρίσκεται η πάθηση, έτσι ώστε να έχουμε και την ανάλογη εικόνα.

Στο αρχικό στάδιο μπορούμε να δούμε μερικές ευρυαγγείες ή κιρσούς. Με την πάροδο του χρόνου οι κιρσοί γίνονται πιο έντονοι.

Δημιουργείται υπέρχρωση ιδιαιτέρως στη περιοχή του αστραγάλου, σκληροδερμία και σε προχωρημένη φλεβική ανεπάρκεια έχουμε την δημιουργία άτονου έλκους.

Οι διαγνωστικές εξετάσεις μπορεί να είναι:

Αιματηρές και αναίμακτες.

Αναίμακτες εξετάσεις

Αναίμακτες εξετάσεις είναι αυτές που γίνονται στο εξώτερικο του ανθρώπινου σώματος και δεν χρειάζονται τη χρησιμοποίηση βελόνων, καθετήρων ή σκιερών ουσίων.

Δε χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ και οι εξετάσεις είναι χωρίς πόνο ή παρενέργειες. Υπάρχει ένας αριθμός αναίμακτων εξετάσεων που μπορούν να γίνουν είτε στο νοσοκομείο είτε στο ιατρείο.

Οι υπέρηχοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ακροαστούμε τις φλέβες ή για να καταγράψουμε τη ροή του αίματος διαμέσου ειδικής συσκευής μεγάλης ακρίβειας στην διάγνωση των φλεβικών παθήσεων.

Είναι μία εξέταση που γίνεται στο ιατρείο σχετικά σύντομα και μπορεί να γίνει από την πρώτη επίσκεψη ώστε να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του προβλήματος, ιδιαιτέρως στα σημεία τα οποία είναι δύσκολα να τα αντιμετωπίσουμε με μία μόνο κλινική εξέταση, για παράδειγμα αν υπάρχει ανεπάρκεια στην σαφηνομηριαία συμβολή, πρόβλημα στην μείζονα ή ελάσσονα σαφηνή και φυσικά στον έλεγχο του εν τω βάθει δικτύου.

 

 

Αίματηρες εξετάσεις

Η φλεβογραφία είναι μια ακτινογραφική εικόνα της φλέβας. Αποκτάται με την εγχύση σκιερής ουσίας (αδιαπέραστης στις ακτίνες Χ) μέσα στη φλέβα και στη συνέχεια τη λήψη μιας ακτινογραφίας. Η σκιερή ουσία ενχίεται στη φλέβα διαμέσου μιας βελόνας ή ενός λεπτού σωλήνα (καθετήρα) που τοποθετείται στη φλέβα.

Επί πολλά χρόνια, σε δευτερογενείς κιρσούς μετά από μια εν τω βάθει θρόμβωση διεξαγόταν φλεβογραφία δηλαδή, με την ένχυση σκιαστικού μέσα στην φλέβα γινόταν έλεγχος όλου του φλεβικού δικτύου, του εν τω βάθει και του επί πολλής δικτύου, όσο και των διατυτραινουσών.

Σε ειδικές περιπτώσεις η εν λόγω διαγνωστική εξέταση χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα.

Σήμερα με την βοήθεια των υπερήχων (triplex) μπορούμε εύκολα, ανώδυνα και ακίνδυνα να κάνουμε τη διάγνωση.

Οπότε, μπορούμε να κάνουμε μια πλήρη διάγνωση του προβλήματος και να επιλέξουμε την πιο κατάλληλη θεραπεία.

• Κλινική εξέταση
• Φλεβογραφία
• Υπέρηχος (triplex)

Ποιες είναι οι επιπλοκές των κιρσών;

Α. Απλές επιπλοκές

• Οίδημα στα κάτω άκρα, το οποίο μπορεί να προκληθεί από πολλές αιτίες, αλλά ως επί το πλείστον, δημιουργείται μετά από φλεβική ή λεμφατική ανεπάρκεια, δυσχρωμίες και δερματοσκλήρυνση.
• Φαγούρα και Πόνος ιδιαίτερα μετά την ορθοστασία
• Αλλόιωσεις στη φυσιολογική χροία του δέρματος

Β. Οι πιο σοβαρές είναι:

Η αιμορραγία της φλέβας

 

Η αιμορραγία της φλέβας μετά από τρώση του δέρματος, συνήθως γίνεται σε άτομα που έχουν κιρσούς για πάρα πολλά χρόνια, χωρίς να υποστούν καμία θεραπεία.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, για να σταματήσουν την αιμορραγία οι ασθενείς, θα πρέπει να σηκώσουν τα πόδια και μετά να τοποθετήσουν μία ελαστική επίδεση στο σημείο που αιμορραγεί.

Θρομβοφλεβίτιδα

Όταν πήξει το αίμα μέσα στην επί πολλής φλέβα, δημιουργείται η θρομβοφλεβίτιδα. Η πήξη αυτή του αίματος (θρόμβος) μπορεί να συμβεί αυτόματα ή μετά από τραυματισμό, ή πάνω σε προϋπάρχοντες κιρσούς. Η θρομβοφλεβίτιδα αυτή συνήθως αυτοπεριορίζεται και αντιδρά στην τοπική θεραπεία.

Τα συμπτώματα που την χαρακτηρίζουν είναι ερυθρότητα, πόνος, πρήξιμο, θερμότητα. Ο ασθενής πρέπει άμεσα να δει αυτά τα συμπτώματα και να επισκεφθεί κάποιον αγγειοχειρούργο για θεραπεία.

Φλεβική Θρόμβωση

 

       

 

Όταν επεκταθεί η θρόμβωση από το επί πολλής δίκτυο στο εν τω βάθει, μπορεί να προκαλέσει τη μερική, ή την ολική απόφραξη της ροής του αίματος στο φλεβικό σύστημα.

Τα συμπτώματα είναι συχνά ακαθόριστα και μπορεί να υπάρχουν και σε άλλες παθήσεις,

• πόνος
• πρήξιμο
• ερυθρότητα

Υπάρχει πάντα η πιθανότητα να ξεκολλήσει ένα κομμάτι θρόμβου (πήγμα αίματος) και να κατευθυνθεί στους πνεύμονες. Αυτό ονομάζεται πνευμονική εμβολή. Η πιθανότητα της πνευμονικής εμβολής μειώνεται με την έγκαιρη αντιμετώπιση της φλεβικής θρόμβωσης.

 

Άτονο έλκος

 

 

Η παρουσία του άτονου έλκους σε μια γάμπα είναι συχνά ένδειξη της φλεβικής ανεπάρκειας.

Συνήθως τα άτομα αυτά έχουν πόνο και πληγή η οποία δεν κλείνει.

Αυτό οφείλεται τις περισσότερες φορές στην πολύχρονη φλεβική ανεπάρκεια.

Γι αυτό χρειάζεται εξειδικευμένη αντιμετώπιση του άτονου έλκους από τον αγγειοχειρούργο ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπείά στις φλέβες και να κλείσει η πληγή.

 

Κιρσοκήλη στους όρχεις (σπερματική φλέβα)

Κιρσοκήλη είναι μια διεύρυνση των φλεβών του όσχεου- χαλαρή σακούλα δέρματος που κρατά τους όρχεις.

Η κιρσοκήλη είναι παρόμοια με μια κιρσοειδή φλέβα που μπορεί να φουσκώσει στο πόδι.

Είναι μια κοινή αιτία της χαμηλής παραγωγής του αριθμού των σπερματοζωαρίων και της μειωμένης ποιότητας (κινητικότητας) του σπέρματος. Παρόλα αυτά δεν επηρεάζουν την παραγωγή σπέρματος όλες οι περιπτώσεις κιρσοκήλης. Η κιρσοκήλη μπορεί ακόμη να προκαλέσει συρρίκνωση των όρχεων λόγω διαταραχής της αιμάτωσής τους.

Οι περισσότερες περιπτώσεις κιρσοκήλης αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου. Ευτυχώς, οι περισσότερες περιπτώσεις είναι εύκολο να εντοπισθούν και εφόσον προκαλούν συμπτώματα, μπορεί να διορθωθούν χειρουργικά.

Με τον καιρό, η κιρσοκήλη μπορεί να μεγαλώσει και να γίνει πιο αισθητή.

Θεραπεία για την κιρσοκήλη μπορεί να μην είναι απαραίτητη. Ωστόσο, εάν η κιρσοκήλη προκαλεί πόνο, ατροφία των όρχεων ή υπογονιμότητα, μπορεί ο ασθενής να υποβληθεί σε επέμβαση ή σκληρυντικό αφρο για την διόρθωσή της.

Ο σκοπός της χειρουργικής επέμβασης είναι να καταστρέψει τις ανεπαρκείς φλέβες και να ανακατευθύνει τη ροή του αίματος σε φυσιολογικές φλέβες.

Η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης μπορεί να γίνει με την μέθοδο του αφρού (foam sclerotherapy) και έχει αριστά αποτελέσματα.

 

 

Κιρσοί οισοφάγου

Οι κιρσοί οισοφάγου είναι πρησμένα (διογκωμένα) αιμοφόρα αγγεία στον οισοφάγο, δηλαδή στον σωλήνα του πεπτικού συστήματος που συνδέει το στόμα με το στομάχι. Οι κιρσοί οισοφάγου παρατηρούνται συχνά σε ασθενείς με ηπατική νόσο που λέγεται κίρρωση ήπατος.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Οι κιρσοί οισοφάγου δεν προκαλούν συμπτώματα. Όμως ενδέχεται να σπάσουν (ρήξη) προκαλώντας αιμορραγία.

Η αιμορραγία από κιρσούς οισοφάγου (κιρσορραγία) είναι η πιο επείγουσα κατάσταση της γαστρεντερολογίας και απαιτεί άμεση, επείγουσα μεταφορά σε νοσοκομείο ή εξειδικευμένο κέντρο.

Τα συμπτώματα αιμορραγίας από κιρσούς οισοφάγου περιλαμβάνουν:

• Εμετό με αίμα που έχει χρώμα έντονο κόκκινο και/ή μαύρα πήγματα αίματος
• Σκουρόχρωμα ή μαύρα κόπρανα
• Ζάλη
• Λιποθυμία

Θεραπεία: Επεμβατική χειρουργική θεραπεία ή μη επεμβατική με την έκχυση του σκληρυντικού αφρού στους κιρσούς του οισοφάγου.Η θεραπεία μπορεί να γίνει και κατά την διάρκεια της αιμορραγίας.

 

Αιμορροΐδες

Οι αιμορροΐδες είναι κιρσοί που σχηματίζονται μέσα στο έντερο ή γύρω από το άνοιγμα του πρωκτού.

Προκαλούνται από μεγάλη πίεση στις φλέβες που βρίσκονται στο κατώτερο τμήμα του ορθού που διογκώνονται και προκαλούν ενοχλητικά συμπτώματα.

Πάρα πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από αιμορροΐδες. Πολλές φορές οι φλέβες αυτές διογκώνονται πάρα πολύ και μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και αιμορραγίες.

Υπάρχουν δύο είδη αιμορροΐδων, οι εσωτερικές και οι εξωτερικές.

Οι εσωτερικές αιμορροΐδες δεν είναι εμφανείς γιατί βρίσκονται μέσα στο ορθό. Δεν είναι συνήθως επώδυνες όσο οι εξωτερικές και ο μόνος τρόπος να γίνουν αντιληπτές είναι η αιμορραγία.

Καμιά φορά όμως διογκώνονται με αποτέλεσμα να συμβεί πρόπτωση και να εμφανιστούν προς τα έξω, οπότε είναι δυνατόν να ψηλαφιστούν. Στις περισσότερες των περιπτώσεων επανέρχονται στη θέση τους μόνες τους.

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες είναι συνήθως επώδυνες γιατί βρίσκονται μέσα στον δακτύλιο. Συχνά συμβαίνει πρόπτωση και στις εξωτερικές αιμορροΐδες, όπου σχηματίζονται στο εσωτερικό τους θρόμβοι αίματος που μπορεί να αιμορραγήσουν.

Συνήθως το πρόβλημα των αιμορροΐδων δεν είναι σοβαρό αν και μερικές φορές μπορεί να είναι πολύ επώδυνο.

Συμπτώματα

• Πόνοι κατά τη διάρκεια των κενώσεων.
• Διόγκωση ή εμφανή εξογκώματα στον πρωκτό.
• Αίσθημα πίεσης ή φαγούρα στον πρωκτό.
• Βλεννώδης έκκριση ή αιμορραγία από τον πρωκτό.

Θεραπεία

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των αιμορροΐδων, είναι η προσεγμένη διατροφή. Είναι αλήθεια όμως ότι οι αιμορροΐδες δεν θεραπεύονται εντελώς και το πρόβλημά τους επανέρχεται εκτός και αν η κατάσταση εξελιχθεί σε ανυπόφορη. Είναι μία πάθηση που ενδιαφέρει όλο τον πληθυσμό, καθώς τουλάχιστον μια φορά στην ζωή τους είχαν ένα επεισόδιο. Εκτός από την χειρουργική αντιμετώπιση τώρα χρησιμοποιείται και η μέθοδος του αφρού με άριστα αποτελέσματα.

Υδροκήλη

Υδροκήλη αποκαλείται η συλλογή υγρού μεταξύ του τοιχωματικού και του σπλαγχνικού πετάλου του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα του όρχεως.

Στα παιδιά, αυτή οφείλεται στην ατελή απόφραξη της ελυτροπεριτοναϊκής πτυχής, της διόδου δηλαδή, μέσω της οποίας ο όρχις κατεβαίνει από την κοιλιά στο όσχεο, στην φυσιολογική του θέση.

Υπάρχει, δηλαδή, επικοινωνία ανάμεσα στους χιτώνες του όρχεως και την κοιλιά και για τον λόγο αυτό, αυτή η πάθηση αποκαλείται επικοινωνούσα υδροκήλη.

Σπανίως, είναι δυνατόν η υδροκήλη να μην είναι επικοινωνούσα, όπως όταν εμφανίζεται μετά από τραύμα, συστροφή όρχεως, επιδιδυμίτιδα ή επέμβαση για κιρσοκήλη.

Η διάγνωση πραγματοποιείται από το ιστορικό, την φυσική εξέταση του παιδιού και τον έλεγχο του όσχεου με φωτεινή πηγή. Αν υπάρχει αμφιβολία καλό είναι να γίνεται υπερηχογράφημα.

Η θεραπεία της υδροκήλης μπορεί να είτε είναι χειρουργική, είτε με την έκχυση σκληρυντικού αφρού.

 

Αγγειακή δυσπλασία

Είναι η ανωμαλία στη διαμόρφωση ενός αγγείου. Οι αγγειακές δυσπλασίες εμφανίζονται συνήθως κατά τη γέννηση και αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι η ρήξη της δυσπλασίας και η πρόκληση αιμορραγίας. Οι αγγειακές δυσπλασίες χωρίζονται σε:

• Αρτηριοφλεβικές δυσπλασίες (A.V.M. = arteriovenous malformations).
• Σηραγγώδη αιμαγγειώματα (cavernomas).
• Τριχοειδείς τηλαγγειεκτασίες.
• Φλεβικά αγγειώματα.
• Αρτηριοφλεβικές επικοινωνίες (π.χ. μηνιγγική fistula, καρωτιδο-σηραγγώδης επικοινωνία).

Οι αγγειακές δυσπλασίες απαιτούν σωστή διάγνωση με τη χρήση TRIPLEX , MRA, CΤ φλεβογραφία, ενώ για τη θεραπεία απαιτείται σύνθετη αντιμετώπιση, όπως ο εμβολισμός (coling) και ο σκληρυντικός αφρός σε μερικές περιπτώσεις. Βέβαια, σε σοβαρές περιπτώσεις ενδείκνυται η χειρουργική αντιμετώπιση.