Επί πολλής θρόμβωση
Η επί πολλής θρομβοφλεβίτιδα πλήττει επιφανειακές φλέβες και εκδηλώνεται ως μια επώδυνη, ερυθρή, σκληρία, κάτω ακριβώς από το δέρμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, πρόκειται για έναν κιρσό που θρομβώθηκε ή μια φλέβα του χεριού που φέρει καθετήρα.
Θεωρητικά, θρόμβος μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε φλέβα. Στην πράξη όμως, η πλειονότητα των περιπτώσεων συμβαίνει στις φλέβες των κάτω άκρων, πολύ λιγότερο των χεριών και σε ένα μικρό ποσοστό φλέβες εντός της κοιλίας.
Ο λόγος είναι αρκετά απλός: η βαρύτητα. Η βραδεία κυκλοφορία του αίματος από τα πόδια με κατεύθυνση την καρδιά ενάντια στις δυνάμεις της βαρύτητας δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις ανάπτυξης και εκδήλωσης ενός θρόμβου.
Πέρα από τη στάσης του αίματος, η θρομβοφλεβίτιδα ενδέχεται να οφείλεται στην αυξημένη πηκτικότητα του αίματος ή και σε τραυματισμό του τοιχώματος μιας φλέβας.
Η θρομβοφλεβίτιδα είναι μία φλεγμονώδης κατάσταση του τοιχώματος των επί πολλής φλεβών, που έχουν υποστεί θρόμβωση.
Θρόμβωση είναι ο σχηματισμός θρόμβου που αποφράσσει τον αυλό των φλεβών.
Υπάρχουν δύο τύποι θρομβοφλεβίτιδας:
Σηπτική (μολυσματική)
Ως επί το πλείστον, είναι απόρροια τραυματισμού του ενδοθηλίου, όπως συμβαίνει σε τοποθέτηση φλεβικών καθετήρων και σε παρακεντήσεις . Επιπρόσθετα, είναι συχνή επιπλοκή των κιρσών (διατεταμένες φλέβες με ελικοειδή πορεία) μετά από τραυματισμούς. Αποτελούν το 10% των νοσοκομειακών λοιμώξεων.
Άσηπτη
Εμφανίζεται σε καταστάσεις με αυξημένη πηκτικότητα του αίματος, είναι συχνότερη στις γυναίκες και σε αρκετές περιπτώσεις είναι κληρονομική.
Αίτια
Σηπτική
- Χρυσίζων σταφυλόκοκκος.
- Κλεμπσιέλλα.
- Αναερόβια μικρόβια.
- Μύκητες με συνηθέστερο την κάντιντα.
- Σε ασθενείς με AIDS ο κυτταρομεγαλοϊός.
Άσηπτη
- Έλλειψη αντιθρομβίνης ΙΙΙ και ηπαρίνης ΙΙ.
- Έλλειψη πρωτεΐνης C και S.
- Έλλειψη παράγοντα ΧΙΙ.
- Αυτοάνοσα νοσήματα.
- Στις κακοήθειες εμφανίζεται το σύνδρομο Trusseau όπου η θρομβοφλεβίτιδα υποτροπιάζει σε διαφορετικά σημεία από όπου ξεκίνησε.
- Κύηση ιδιαίτερα σε μεγάλες ηλικίες, σε υπερτασικές γυναίκες ή σε περίπτωση εκλαμψίας.
- Λήψη αντισυλληπτικών δισκίων.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου
- Κιρσοί κάτω άκρων
- Ακινητοποίηση
- Παχυσαρκία
- Προχωρημένη ηλικία
- Μεταγχειρητικές καταστάσεις
- Χρόνιες νόσοι όπως χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Λήψη κορτικοστεροειδών
- Εγκαύματα
Δερματικές λοιμώξεις
Παράγοντες κινδύνου:
- Η παρατεταμένη κατάκλιση, εξαιτίας πχ. χειρουργικής επέμβασης, κατάγματος, εμφράγματος κλπ.
- Η παρατεταμένη ακινησία, πχ. στο αεροπλάνο (σύνδρομο οικονομικής θέσης).
- Η παράλυση ενός μέλους, εξαιτίας πχ. αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή τραυματισμού του νωτιαίου μυελού.
- Η εγκυμοσύνη, λόγω της πίεσης που ασκείται στις φλέβες της κοιλίας.
- Η παχυσαρκία επίσης δυσχεραίνει την κυκλοφορία του αίματος.
- Τα αντισυλληπτικά ή η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης αφού τα οιστρογόνα αυξάνουν την πηκτικότητα του αίματος.
- Το κάπνισμα.
- Ορισμένες κακοήθεις παθήσεις που αυξάνουν την πηκτικότητα του αίματος (πχ καρκίνος του παγκρέατος).
- Οι κιρσοί.
- Η ύπαρξη φλεβοκαθετήρα, είτε επειδή τραυματίστηκε η φλέβα, είτε επειδή επιμολύνθηκε ο καθετήρας, είτε γιατί το φάρμακο που εγχύθηκε ήταν ερεθιστικό.
- Η κληρονομική επιβάρυνση.
Εν τω βάθει θρόμβωση
Φλεβική θρόμβωση είναι η πήξη του αίματος μέσα στις φλέβες που βρίσκονται στο εσωτερικό, μέσα στο βάθος του ποδιού (εν τω βάθει φλέβες) και έχει σαν αποτέλεσμα τη μερική ή ολική απόφραξη της ροής του αίματος στο συγκεκριμένο φλεβικό σύστημα.
Τα φυσικά σημεία που είναι αρκετές φορές ακαθόριστα και ενδεχομένω; να υπάρχουν και σε άλλες παθήσεις είναι: πόνος, πρήξιμο και ερυθρότητα.
Υπάρχει πάντα η πιθανότητα να ξεκολλήσει ένα κομμάτι θρόμβου (πήγμα αίματος) και να κατευθυνθεί στους πνεύμονες.
Αυτό ονομάζεται πνευμονική εμβολή.
Η πιθανότητα της πνευμονικής εμβολής μειώνεται με την έγκαιρη αντιμετώπιση της φλεβικής θρόμβωσης.
Παράγοντες κινδύνου
- Χειρουργική επέμβαση ή τραύμα
- Εγκυμοσύνη
- Παχυσαρκία
- Παρατεταμένη ακινητοποίηση
- Προηγούμενη φλεβική θρόμβωση
- Αντισύλληψη
- Αλλαγές στο αίμα
- Κάπνισμα
Σημάδια θρόμβωσης
-
- Πόνος στα κάτω άκρα
- Δυσκινησία
- Πρήξιμο
- Αίσθηση αυξημένης θερμοκρασίας στο σημείο της θρόμβωσης
Διάγνωση θρόμβωσης
Γίνεται με ιατρική εξέταση και με την βοήθεια των υπερήχων triplex – doppler
Θεραπεία θρόμβωσης
Η θεραπεία της θρόμβωσης πρέπει να γίνεται άμεσα, ανάλογα με το σημείο εντοπισμού του θρόμβου. Αν είναι εκτεταμένη η θρόμβωση γίνεται άμεσα η εισαγωγή στην κλινική και άμεση θεραπεία με ηπαρίνη για την πρόληψη των επιπλοκών της θρόμβωσης.
Η θεραπεία θα εξακολουθήσει για περίπου 6 μήνες, ανάλογα με την κάθε περίπτωση, με αντιπηκτικά χάπια. Όταν είναι περιορισμένη η θρόμβωση, η θεραπεία μπορεί να γίνει και στο σπίτι με χρήση υποδορίων ενέσεων ειδικής ηπαρίνης και χρήση της ελαστικής κάλτσας.
Αν η θρόμβωση βρίσκεται αρκετά ψηλά και υπάρχει κίνδυνος πνευμονικής εμβολής, γίνεται η τοποθέτηση φίλτρου μέσω καθετήρα στην κάτω κοίλη φλέβα. Μια καινούρια μέθοδος είναι και η θρομβόλυση.
Ev τω βάθει φλεβική θρόμβωση, είναι ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος (θρόμβος) εντός μιας βαθιάς φλέβας, κυρίως στα άκρα.
Συμπτώματα όπως πόνος, οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα, και διόγκωση των επιφανειακών φλεβών μπορεί να γίνουν αισθητά.
Πνευμονική εμβολή, μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή επιπλοκή, προκαλείται από την απόσπαση (εμβολή) ενός θρόμβου που ταξιδεύει στους πνεύμονες.
Μαζί, ΕΒΦΘ (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση) και πνευμονική εμβολή αποτελούν μια ενιαία διαδικασία, ασθένεια γνωστή ως φλεβική θρομβοεμβολή.
Μετα-θρομβωτικό σύνδρομο, είναι μια άλλη επιπλοκή της εν τω βάθει θρόμβωσης. Επιλογές πρόληψης για άτομα υψηλού κινδύνου αποτελούν το τακτικό περπάτημα και συγκεκριμένες ασκήσεις, τα αντιπηκτικά, η ασπιρίνη, οι κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης και διαλείπουσας πίεσης.