Η Περιφερική Αρτηριακή νόσος είναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από μειωμένη αιμάτωση, λόγω στένωσης και της απόφραξης των αρτηριών των κάτω άκρων.
Η κύρια αιτία της περιφερικής αρτηριακής νόσου είναι η αθηροσκλήρωση.
Φυσιολογικά, το εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών είναι ομαλό, με τα χρόνια όμως μπορεί να σχηματίσει μια ανώμαλη προβολή που ονομάζεται αθηρωματική πλάκα.
Η πλάκα αυτή αποτελείται από χοληστερόλη, ασβέστιο και ινώδη ιστό.
Μια πλάκα μπορεί να επιπλακεί από αιμορραγία στο εσωτερικό της, τεμαχισμό της και επικόλληση θρόμβρων αίματος. Η επιπλεγμένη αθηροσκλήρυνση μπορεί να στενέψει μια αρτηρία (στένωση), ή να την κλείσε εντελώς (απόφραξη).
Η επιπλεγμένη αθηροσκλήρυνση μπορεί να στενέψει μια αρτηρία (στένωση) ή να την κλείσει εντελώς (απόφραξη).
Η αθηροσκλήρυνση έχει την τάση να εμφανίζεται στις θέσεις όπου οι αρτηρίες διακλαδίζονται.
Οι αρτηρίες φέρνουν οξυγονωμένο αίμα και θρεπτικές ουσίες από την καρδιά προς το υπόλοιπο σώμα.
Όταν συσσωρευτεί αρκετή πλάκα, σε βαθμό τέτοιο που να μειωθεί η ροή του αίματος και του οξυγόνου προς τα κάτω μέλη, δηλαδή όταν συμβεί στένωση ή απόφραξη των αρτηριών που τα τροφοδοτούν με αίμα, η πάθηση ονομάζεται περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια (ΠΑΑ) ή περιφερική αγγειακή νόσος (ΠΑΝ).
Οι αρτηρίες που μπορεί να προσβληθούν στην ΠΑΑ είναι η κοιλιακή αορτή, οι λαγόνιες, οι μηριαίες, η ιγνυακή και οι κνημιαίες αρτηρίες.
Παράγοντες κινδύνου
- Ηλικία του ασθενούς
- Κληρονομική προδιάθεση
- Αυξημένη χοληστερίνη
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Υπέρταση
- Παχυσαρκία
- Κάπνισμα
Ποιά είναι τα συμπτώματα της περιφεριακής αρτηριακής νόσου
Η ΠΑΑ μπορεί να μην προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Αν η νόσος προκαλεί αξιόλογη μείωση της ροής αίματος προς τα πόδια, μπορεί να εμφανιστεί διαλείπουσα χωλότητα ή (σε σοβαρότερες περιπτώσεις) κρίσιμη ισχαιμία.
Στάδιο Ι: Ασυμπτώματικη
Στάδιο ΙΙα: Πόνος στο βαδισμά μετά από 200μ.
Στάδιο ΙΙβ: Πόνος στο βαδισμά πρίν από 200μ.
Στάδιο ΙΙΙ: Πόνος ανάπαυσης
Στάδιο ΙV: Νέκρώση ιστών (γαγγραίνα)
Διαλείπουσα χωλότητα
Διαλείπουσα χωλότητα είναι ο πόνος που αισθάνεται ο ασθενής κατά την διάρκεια μϋικής κοπώσης, όπως κατά την βάδιση, τρέξιμο κτλ., και οφείλεται στην μειωμένη παροχή αίματος στην προσβεβλημένη περιοχή.
Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί στον γλουτό, στον μηρό και στην κνήμη.
Η ανάπαυση για λίγο και σε όρθια θέση, έχει ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση των συμπτωμάτων.
Πόνος ανάπαυσης
Ο πόνος ανάπαυσης είναι σταθερός, έντονος πόνος ή αίσθημα καψίματος στα άκρα των ποδιών, τα δάχτυλα που μπορεί να είναι τόσο έντονος ώστε να κρατά ξύπνιο τον ασθενή τη νύχτα.
Αυτό το σύμπτωμα δηλώνει προχωρημένη αρτηριακή πάθηση.
Νέκρωση ιστών (γάγγραινα)
Γάγγραινα είναι ο θάνατος των κυττάρων, ιστών. Είναι το πιο προχωρημένο στάδιο της αρτηριακής παθήσης. Καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, όπως οι τραυματισμένες περιοχές μπορεί να μην επουλώνονται και το δέρμα να διασπάται πράγμα που οδηγεί στη νεκρώση των ιστών.
Απο τι προκαλείται η περιφερίκη αρτηριακή νόσος
Η περιφερική αρτηριακή νόσος προκαλείται απο την αθηροσκλήρυνση των περιφερικών αρτηριών (αορτής και των κάτω άκρων).
Προσβάλλει άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Οι άνδρες είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο από τις γυναίκες.
Η ΠΑΝ είναι πολύ συχνότερη σε καπνιστές, διαβητικούς, σε ατόμα με αυξήμενη πιέση, ασθενείς με αυξημένη χοληστερόλη και παχύσαρκους.
Αυτές οι καταστάσεις, που προδιαθέτουν για αθηροσκλήρυνση, ονομάζονται παράγοντες (αθηρωματικού) κινδύνου.
Πώς γίνεται η διάγνωση της περιφεριακής αρτηριακής νόσους
Η διάγνώση της περιφεριακής αρτηριακής νόσους, γίνεται με την εκτίμηση της γενικής κατάστασης της υγείας, το σωστο και ολοκληρώμενο ιστορικό του ασθενούς.
Την ψηλάφηση της έντασης των σφυγμών στην κοιλιά και στα κάτω ακρά.
Την μέτρηση σφυροβραχιόνιας πίεσης, μέτρηση και σύγκριση της συστολικής αρτηριακής πίεσης άνω και κάτω άκρων.
Εξετάσεις αίματος περιλαμβανομένης της χοληστερόλης ή άλλων δεικτών αρτηριοπάθειας.
Το υπερηχογράφημα έγχρωμης ροής (triplex), γίνεται με χρήση υπερήχων για να αναδειχθούν ανωμαλίες στη δομή και το εύρος των αγγείων καθώς και να μελετηθεί η ταχύτητα της ροής του αίματος σ’ αυτά.
Ψηφιακή αγγειογραφία, κοιλιακής αορτής, λαγονίων αρτηριών και αρτηριών κάτω άκρων. Γίνεται με έγχυση σκιαγραφικού μέσου.
Αξονική αγγειογραφία, χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ για την απεικόνιση των αγγείων.
Μαγνητική αγγειογραφία, χρησιμοποιούνται μαγνητικά πεδία και ραδιοκύματα για την απεικόνιση των αγγείων.
Η θεραπεία της περιφεριακής αρτηριακής νόσους
Η θεραπεία της περιφεριακής αρτηριακής νόσους αντιμετωπίζεται με συντηρητική αγωγή ή μικροεπέμβαση με την τοποθέτηση ενδοαγγειακού (stent) ή by pass.
Συντηρητική θεραπεία, περιλαμβάνει, αλλαγή τρόπου ζωής (υγείνη διατροφή, γυμναστική, διακοπή καπνίσματος), φαρμακευτική αγώγη, αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο (ασπιρίνη), υπολιδαιμική αγωγή (στατίνες) και ασκήσεις βαδίσματος.
Αρτηριακή παράκαμψη (by pass) με την εγχείρηση αυτή δημιουργείται μια παρακαμπτήριος οδός γύρω από ένα στενεμένο ή αποφραγμένο τμήμα αρτηρίας του κάτω άκρους.
Για να γίνει η παράκαμψη χρησιμοποιείται μια φλέβα του ασθενούς ή ένα πλαστικό μόσχευμα και συνδέει το πάνω και κάτω αποφραγμένο τμήμα.
Αγγειοπλαστική με ή χωρίς τοποθέτηση stent: είναι σε μερικές περιπτώσεις η καταλληλότερη επέμβαση για να αυξηθεί η ροή του αίματος προς το κάτω άκρο.
Γίνεται με τοπική αναισθησία, όπου η αποφρακτική βλάβη στην αρτηρία διανοίγεται με ένα μπαλόνι υπό ακτινολογικό έλεγχο.
Σε μερικές περιπτώσεις τοποθετήται ένα μεταλλικό stent που καλύπτει το μπαλόνι, πιέζεται πάνω στο εσωτερικό τοίχωμα της αρτηρίας και τη διατηρεί ανοικτή.
Γενικά, η επιλογή του τύπου της επεμβατικής θεραπείας εξαρτάται από τη μορφή και την έκταση των αποφρακτικών βλαβών, καθώς και από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς και την παρουσία άλλων παθήσεων.
Σε ακραίες περιπτώσεις ειδικά αν υπάρχει γάγγραινα πρέπει να γίνεται ακρωτηριασμός του κάτω άκρους.
Έχει επιτυχία η θεραπεία;
Η συντηρητική αγωγή με ένα πρόγραμμα εξάσκησης βοηθά πολύ στην καλύτερη λειτουργία της ροής του αίματος στις αρτηρίες.
- Μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου;
- Σταματήστε εντελώς το κάπνισμα.
- Να ελέγχετε το σάκχαρο στο αίμα, την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερόλη.
- Να παίρνετε την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
- Τακτική άσκηση και προσοχή στη διατροφή.
- Διατήρηση υγειούς βάρους.
